Redevelopment Guide : Chapter 1 : Introduction

गेल्या काही वर्षात पुणे मुंबई सारख्या शहरांमध्ये रीडेव्हलपमेंट ची प्रोजेक्ट्स मोठ्या प्रमाणात सुरु आहेत. ह्या लेखमालेतून आपण रीडेव्हलपमेंट विषयी माहिती करून घेणार आहोत.

रीडेव्हलपमेंट ची प्रमुख कारणे :

1) बिल्डिंग जुनी झाल्याने वारंवार स्ट्रक्चरल तसेच इतर छोट्या मोठ्या रिपेअर्स ची गरज उद्भवणे

2) पार्किंग ची समस्या

3) लिफ्ट नसल्यामुळे वरच्या मजल्यावरील लोकांना त्रास होणे

4) जास्त मोठ्या जागेची गरज भासणे

5) नवीन प्रकारच्या सुखसोयी जसे की सोलार किंवा सिक्युरिटी सिस्टीम चा जुन्या बिल्डिंग मध्ये आभाव असणे

6) फ्लॅट मधील सुखसोयी जसे की स्विचेस, नळ, टाईल्स किंवा किचन ओटा जुन्या पद्धतीच्या असणे

7) नवीन आणि मॉडर्न रहाणीमानाची इच्छा

अनेक सोसायटी मध्ये रीडेव्हलपमेन्ट विषयी चर्चा/मिटिंग होत असतात परंतु सर्वच ठिकाणी ते शक्य होते असे नाही.

रीडेव्हलपमेन्ट प्रोजेक्ट न होऊ शकण्याची प्रमुख कारणे :

1) बिल्डिंग 9 मिटर पेक्षा कमी रुंदीच्या रस्त्यावर असणे. 9 मिटर पेक्षा कमी रुंदीच्या रस्त्यावर बेसिक FSI हा 1.1 असल्याने बिल्डरला विकण्यासाठी एक्सट्रा एरिया मिळत नाही त्यामुळे प्रोजेक्ट फायनानशियली फिजिबल होत नाही. अशा सोसायटी सेल्फ रीडेव्हलपमेन्ट च्या पर्यायाचा विचार करू शकतात.

2) काही सदस्यांचा रीडेव्हलपमेन्ट ला विरोध असणे. नियुमानुसार 51% सभासदांचा पाठिंबा असला तरी जोपर्यंत 100% सभासदांची सहमती असल्याशिवाय बिल्डर प्रोजेक्टला हात लावत नाहीत. काही सभासद अडचणीमुळे आणि काही वैयक्तिक स्वार्थापोटी विरोध करतात. अशा सभासदांची समजूत काढून त्यांना राजी करणे कधीही उत्तम.

3) सोसायटीची कागदपत्रे क्लियर नसणे : अनेकदा सोसायटीचे कनवेयन्स झालेले नसते त्यामुळे कागदोपत्री अजूनही मूळ मालकाचे नाव असते, मूळ बिल्डिंग बांधताना नियमांचे पालन झालेले नसते त्यामुळे भोगवटा पत्र मिळालेले नसते, काही वेळा जमिनीचे टायटल क्लियर नसते, सोसायटी बनलेली नसते किंवा शेअर सर्टिफिकेट दिलेली नसतात. रीडेव्हलपमेन्ट करायचे निश्चित केल्यानंतर तज्ञ् वकिलांकडून सर्व कागदपत्रे तपासून घेणे अधिक श्रेयस्कर.

4) सभासदांची कागदपत्रे क्लियर नसणे : काही वेळा मूळ फ्लॅट ओनर मृत झाल्यामुळे वारसांमधील वाद किंवा बँकेच्या लोन चे हफ्ते थकवल्यामुळे जप्तीची नोटीस ह्या किंवा अशा करणामुळे काही फ्लॅट्स ची लीगल टायटल कागदपत्रे क्लियर नसतात. रीडेव्हलपमेन्ट ला जाण्यापूर्वी प्रत्येक फ्लॅटचे टायटल क्लियर असणे महत्वाचे असते.

एकदा रीडेव्हलपमेन्ट करायचे असे ठरल्यावर कायदेशीर रित्या पूर्ण प्रोसेस कशी करावी हे आपण पुढील लेखात पाहू.

मनीष बेदरकर

आर्किटेक्ट, प्रोजेक्ट मॅनेजमेंट कन्सल्टन्ट आणि रीडेव्हलपर